MEB'in Yönetici Görevlendirmelerine Danıştay'dan Veto

Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Görevlendirilmelerine Dair Yönetmeliğin "Sözlü sınav konuları ve ağırlıkları" başlıklı 21. maddesine açılan davalarda 2 karar çıktı.

Davaların ikisi de, "Sözlü sınav konuları ve ağırlıkları" başlıklı 21. maddesinde "Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi"nin sınav konuları arasında yer almamasına ilişkin eksik düzenleme ile bireysel başarısız sayılma işleminin iptali" için açılmıştır.

Her ne kadar ilgili madde bilahare yürürlükten kaldırılsa da Mahkeme inceleme yapmış ve aşağıdaki kararı vermiştir:

Yukarıda yer alan anayasal ve yasal düzenlemelere göre, Türk milli eğitim sisteminin temelinde Atatürk ilkeleri ve inkılaplarının bulunduğu, bu nedenle, Türk milli eğitim sisteminin yönetim kademesinde yer alan müdürlerin de belirtilen esaslar dahilinde eğitim verilmesini sağlamak amacıyla Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi konusunda belirli seviyede bir bilgi sahibi olması gerektiği sonucuna ulaşıldığından; müdürlere yönelik sözlü sınav konuları arasında Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi konusuna açıkça yer verilmemesinde yasal isabet görülmemiştir.

Bu durumda; hukuka aykırılığı saptanan düzenleyici işlemlere dayalı olarak, 24/05/2016-26/05/2016 tarihleri arasında yapılan Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavlarının tamamında ve davacının 24/05/2016 tarihinde katıldığı Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavında hukuka uyarlık görülmemiştir.

NOT: Danıştay İkinci Dairenin 08/11/2021 tarihli ve E:2016/3567, K:2021/4000 sayılı Kararı da aynı minvalde olup;

Bursa ili, . ilçesi, . Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde Konaklama ve Seyahat Hizmetleri Öğretmeni olarak görev yapan davacı tarafından, 06/10/2015 günlü, 29494 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Görevlendirilmelerine Dair Yönetmeliğin "Sözlü sınav konuları ve ağırlıkları" başlıklı 21. maddesinde "Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi"nin sınav konuları arasında yer almamasına ilişkin eksik düzenlemenin ve kendisinin 24/05/2016 tarihinde katıldığı Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavı ile 24/05/2016-26/05/2016 tarihleri arasında yapılan Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavlarının tamamının iptali istenilmiş ve BENZER KARAR ÇIKMIŞTIR.

T.C.

DANIŞTAY

İKİNCİ DAİRE

ESAS NO: 2016/3682

KARAR NO: 2021/4001

DAVACI : ... adına. Sendikası

VEKİLİ: Av. .

DAVALILAR : 1- .. Bakanlığı

VEKİLİ: Av. .

2- . Valiliği

VEKİLİ: Av. .

MÜDAHİLLER (DAVALI YANINDA) : 1- ...

2- .

3- .

4- .

DAVANIN KONUSU:

Bursa ili, Karacabey ilçesi, . İlkokulunda Sınıf Öğretmeni olarak görev yapan davacı tarafından, 06/10/2015 günlü, 29494 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Görevlendirilmelerine Dair Yönetmeliğin "Sözlü sınav konuları ve ağırlıkları" başlıklı 21. maddesinde "Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi"nin sınav konuları arasında yer almamasına ilişkin eksik düzenlemenin ve kendisinin 24/05/2016 tarihinde katıldığı Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavı ile 24/05/2016-26/05/2016 tarihleri arasında yapılan Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavlarının tamamının iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI:

Danıştay İkinci Dairesinin 22/03/2016 günlü, E:2016/683 sayılı kararı ile, dava konusu Yönetmeliğin 15. maddesinin, yazılı sınav konuları arasında "Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi" konusuna yer verilmemesi dolayısıyla eksik düzenleme nedeniyle yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği, bu durum dikkate alındığında "Sözlü sınav konuları ve ağırlıkları" başlıklı 21. maddesinde "Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi" konusuna yer verilmemesinden dolayı eksik düzenleme bulunduğu; sözlü sınavı esnasında kayıt ve görüntü alınmadığı, sözlü sınav konuları arasında "Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi" konusunun yer almadığı, zarftan çıkan soruların tamamını cevaplamış olduğu halde düşük puan verildiği ileri sürülmüştür.

DAVALI İDARELERİN SAVUNMASI :

1- Milli Eğitim Bakanlığı tarafından; usule ilişkin olarak davada süre aşımı bulunduğu, esasa yönelik ise, sözlü sınav konuları ile yazılı sınav konularının aynı olmasının düşünülemeyeceği, yazılı sınav adayın bilgisini ölçerken, sözlü sınavda adayın belirlenen konulardaki tutum ve davranışlarının değerlendirildiği; sözlü sınav konuları arasında mevzuatın yer aldığı, sözlü sınavla belirlenmesi mümkün olan ve bir yöneticide olması gereken özellikleri ölçen temsil yeteneği ve liyakat, muhakeme gücü ve kavrayış, iletişim becerileri, özgüveni ve ikna kabiliyeti yönlerinden adayın değerlendirmesinin yapıldığı, bunun dışında genel kültür konusunun yer aldığı, bu konunun genel kültür içerisinde değerlendirildiği yolunda savunma yapılmıştır.

2- Bursa Valiliği tarafından; genel kültür soruları arasında "Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi" konusunun da yer aldığı, düzenlemede bir eksikliğin olmadığı; Yönetmelik ve Kılavuz hükümlerine göre, değerlendirme komisyonunun ve sözlü sınav komisyonunun belirlendiği, sınava ilişkin ilan yapıldığı, mevzuat ve genel kültür sorularının önceden hazırlandığı, mevzuat için konunun kapsamlı ve puan değerinin yüksek olması nedeniyle iki soru ve genel kültürden de bir soru sorulduğu, soruların adaylar tarafından çekildiği, sözlü sınavının Yönetmelikteki usule uygun olarak tutanakla kayıt altına alındığı; davacının sözlü sınava itiraz ettiği ve yapılan değerlendirmede bir hatanın olmaması nedeniyle itirazının reddedildiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:

Dava konusu olan eksik düzenleme yönünden karar verilmesine yer olmadığına; dava konusu bireysel işlemlerin ise iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.

DANIŞTAY SAVCISI DÜŞÜNCESİ :

Bursa ili, Karacabey ilçesi, . İlkokulunda Sınıf Öğretmeni olarak görev yapan davacı tarafından, 06/10/2015 tarih ve 29494 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Görevlendirilmelerine Dair Yönetmeliğin "Sözlü sınav konuları ve ağırlıkları" başlıklı 21. maddesinde "Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi"nin sınav konuları arasında yer almamasına ilişkin eksik düzenlemenin ve kendisinin 24/05/2016 tarihinde katıldığı Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavı ile 24/05/2016-26/05/2016 tarihleri arasında yapılan Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavlarının tamamının iptali istenilmektedir.

Dava dosyasının incelenmesinden; 06/10/2015 tarih ve 29494 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve dava konusu olan Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Görevlendirilmelerine Dair Yönetmelik, 22/04/2017 tarih ve 30046 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Yönetici Görevlendirme Yönetmeliği'nin 29. maddesiyle yürürlükten kaldırılmış olup, karar tarihi itibarıyla yürürlükte olmayan Yönetmeliğin dava konusu olan maddesi bakımından, davanın konusuz kaldığı anlaşılmaktadır.

Dava konusu işlemin, tesis edildiği tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre irdeleneceği, bireysel işlemin tüm hukuki sonuçları ile birlikte ortadan kaldırılmadığı sürece, anılan işlemin dayanağı olan düzenleyici işlemin sonradan yürürlükten kaldırılmasının, söz konusu bireysel işlemle ilgili olarak açılan davanın sonuçlanmasına engel oluşturmayacağı da açıktır.

Bursa ili, Karacabey ilçesi, . İlkokulunda Sınıf Öğretmeni olarak görev yapan davacının 24/05/2016 tarihinde katıldığı Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavı ile 24/05/2016-26/05/2016 tarihleri arasında yapılan Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavlarının tamamı yönünden;

06/10/2015 tarih ve 29494 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Görevlendirilmelerine Dair Yönetmeliğin "Yönetici görevlendirmede izlenecek yöntem" başlıklı 13. maddesinde, müdür başyardımcılığı ve müdür yardımcılığına görevlendirme yazılı sınav sonucuna göre, müdürlüğe görevlendirme ise değerlendirme ve sözlü sınav sonucuna göre yapılacağı düzenlenmiştir.

Uyuşmazlık konusu Yönetmeliğin "Sözlü sınav konuları ve ağırlıkları" başlıklı 21. maddesinde ise, "(1) Sözlü sınav konuları ve puan değerleri şunlardır:

a) Mevzuat (T.C. Anayasası, 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu, 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu, 652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili diğer mevzuat): %50,

b) Analitik düşünme ve analiz yapabilme kabiliyeti: %10,

c) Temsil kabiliyeti ve liyakat düzeyi: %10,

ç) Muhakeme gücü ve kavrayış düzeyi: %10,

d) İletişim becerileri, özgüveni ve ikna kabiliyeti: %10,

e) Genel kültür: %10." düzenlemesine yer verilmiş olup; müdürlük için yapılacak sözlü sınav konuları arasında Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi konusuna yer verilmediği görülmektedir.

Anayasa'nın "Eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi" başlıklı 42. maddesinin üçüncü fıkrasında, eğitim ve öğretimin, Atatürk ilkeleri ve inkılapları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetim ve denetimi altında yapılacağı, bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamayacağı hükmü yer almış olup; 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 2. maddesinin 1. fıkrasında, "Türk Milletinin bütün fertlerini, Atatürk inkılap ve ilkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı; Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan, insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek" Türk Milli Eğitiminin genel amaçları arasında sayılmış; 10. maddesinde de, eğitim sistemimizin her derece ve türü ile ilgili ders programlarının hazırlanıp uygulanmasında ve her türlü eğitim faaliyetlerinde Atatürk inkılap ve ilkeleri ve Anayasada ifadesini bulmuş olan Atatürk milliyetçiliğinin temel olarak alınacağı, milli ahlak ve milli kültürün bozulup yozlaşmadan kendimize has şekli ile evrensel kültür içinde korunup geliştirilmesine ve öğretilmesine önem verileceği, milli birlik ve bütünlüğün temel unsurlarından biri olarak Türk dilinin, eğitimin her kademesinde, özellikleri bozulmadan ve aşırılığa kaçılmadan öğretilmesine önem verileceği, çağdaş eğitim ve bilim dili halinde zenginleşmesine çalışılacağı ve bu maksatla Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ile işbirliği yapılarak Mili Eğitim Bakanlığınca gereken tedbirlerin alınacağı hükmüne yer verilmiştir.

Açıklanan nedenlerle; uyuşmazlık konusu Yönetmeliğin dava konusu olan maddesi yönünden karar verilmesine yer olmadığına, davacının 24/05/2016 tarihinde katıldığı Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavı ile 24/05/2016-26/05/2016 tarihleri arasında yapılan Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavlarının tamamının iptaline karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; davalı idarelerden Milli Eğitim Bakanlığının süre itirazı yerinde görülmeyerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ:

Dava dosyasının incelenmesinden; Bursa ili, Karacabey ilçesi, ... İlkokulunda Sınıf Öğretmeni olarak görev yapan davacının, Bursa İl Milli Eğitim bünyesinde 24/05/2016 tarihinde Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavına girdiği ve sınav sonuçlarının Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğünün resmi internet sitesinden 01/06/2016 tarihinde açıklandığı ve davacının bu sınavdan 27,80 puan aldığı, sözlü sınav sonucuna itirazının, sözlü sınav komisyonunca incelenmek suretiyle reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İNCELEME VE GEREKÇE:

İLGİLİ MEVZUAT:

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın -dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki şekliyle- 124. maddesinde; "Başbakanlık, bakanlık ve kamu tüzel kişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartı ile, yönetmelikler çıkarabilirler." hükmü yer almıştır.

İdareler, normlar hiyerarşisine aykırı olmayacak şekilde, hizmette etkinliğin sağlanması için gerekli önlemleri alma, bu kapsamda mevzuat değişikliği yapma hususunda takdir yetkisine sahiptirler. Kamu hizmetlerinin hangi koşullar altında ve nasıl yürütüleceğini önceden saptamak her zaman mümkün olmadığı için, gelişen durumlara ayak uydurmak ve ortaya çıkan ihtiyaçları karşılayabilmek amacıyla düzenleyici işlemler üzerinde gerekli değişiklikleri yapma hususunda idarelerin takdir yetkisi bulunmaktadır.

Bu çerçevede, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 88. maddesi ile 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 36. ve 37. maddelerine dayanılarak, "Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Görevlendirilmelerine Dair Yönetmelik" 06/10/2015 günlü, 29494 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

Dava Konusu Yönetmeliğin İncelenmesi:

06/10/2015 günlü, 29494 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve dava konusu olan Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Görevlendirilmelerine Dair Yönetmelik, 22/04/2017 günlü, 30046 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Yönetici Görevlendirme Yönetmeliği'nin 29. maddesiyle yürürlükten kaldırılmış olup, karar tarihi itibarıyla yürürlükte olmayan Yönetmeliğin dava konusu olan 21. maddesi bakımından, davanın konusuz kaldığı anlaşılmaktadır.

Ancak, dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre irdeleneceği, bireysel işlemin tüm hukuki sonuçları ile birlikte ortadan kaldırılmadığı sürece, anılan işlemin dayanağı olan düzenleyici işlemin sonradan yürürlükten kaldırılmasının, söz konusu bireysel işlemle ilgili olarak açılan davanın sonuçlanmasına engel oluşturmayacağı açıktır.

Dava Konusu Bireysel İşlemlerin İncelenmesi:

Bursa ili, Karacabey ilçesi, . İlkokulunda Sınıf Öğretmeni olarak görev yapan davacının, 24/05/2016 tarihinde katıldığı Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavı ile 24/05/2016-26/05/2016 tarihleri arasında yapılan Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavlarının tamamının iptali istemi yönünden;

06/10/2015 günlü, 29494 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Görevlendirilmelerine Dair Yönetmeliğin "Yönetici görevlendirmede izlenecek yöntem" başlıklı 13. maddesinde, müdür başyardımcılığı ve müdür yardımcılığına görevlendirmenin yazılı sınav sonucuna göre, müdürlüğe görevlendirmenin ise değerlendirme ve sözlü sınav sonucuna göre yapılacağı düzenlenmiştir.

Uyuşmazlık konusu Yönetmeliğin "Sözlü sınav konuları ve ağırlıkları" başlıklı 21. maddesinde ise, "(1) Sözlü sınav konuları ve puan değerleri şunlardır:

b) Analitik düşünme ve analiz yapabilme kabiliyeti: %10,

c) Temsil kabiliyeti ve liyakat düzeyi: %10,

ç) Muhakeme gücü ve kavrayış düzeyi: %10,

d) İletişim becerileri, özgüveni ve ikna kabiliyeti: %10,

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. 06/10/2015 günlü, 29494 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Görevlendirilmelerine Dair Yönetmeliğin "Sözlü sınav konuları ve ağırlıkları" başlıklı 21. maddesinde "Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi"nin sınav konuları arasında yer almamasına ilişkin eksik düzenleme yönünden KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA oyçokluğuyla;

2. Bursa ili, Karacabey ilçesi, . İlkokulunda Sınıf Öğretmeni olarak görev yapan davacının, 24/05/2016 tarihinde katıldığı Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavı ile 24/05/2016-26/05/2016 tarihleri arasında yapılan Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Müdürlük Görevlendirme Sözlü Sınavlarının tamamının İPTALİNE oybirliğiyle;

3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam .-TL yargılama giderinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, davalı idareler tarafından yapılan .-TL yargılama giderinin davalı idareler üzerinde bırakılmasına, müdahiller tarafından yapılan .-TL yargılama giderinin müdahiller üzerinde bırakılmasına;

4. Posta gideri avansından artan tutarın, kararın kesinleşmesinden sonra davacıya ve müdahillere iadesine;

5. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca .-TL vekalet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine;

6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 08/11/2021 tarihinde karar verildi.