3+1 sistemi doğru olarak anlamlandırabilmek aslında bu süreci netleştirmede bir kolaylık sunuyor. Ön lisanstan ataması yapılan 3+1 sözleşmeli personel bu sürecin ardından lisans mezunu olduğu için herhangi bir ek getiri elde etmiyor. Normal şartlarda kademe ilerlemesi ya da maaş artışı noktasında lisans mezunu olmasının bir artı katması gerekirken beklendiği gibi bir durum yaşanmıyor. Peki bunun sebebi ne?
3+1 sözleşmeli bir personel 3 yılın sonunda artık sözleşmelikten çıkıp kadroya geçiyor. Bir yıl daha beklediğinde ise tayini talep etme hakkı elde ediyor. Ön lisans KPSS sınavına girerek atanan sözleşmeli personel ilk 3 yıllık süreçti DGS yapıp 2 yıllık bölümünü 4 yıla tamamlayabiliyor. 3 yıl içinde lisans mezuniyetini elde etmiş olsa bile kademe ilerlemesi ya da maaş artışı farkından faydalanamıyor. Bunun sebebi sözleşmeli olmasından kaynaklanıyor. Sözleşmeli ve kadrolu olmak aslında kademe ilerlemesinde ve maaş artışında ciddi bir farkı ortaya çıkarıyor.
Kadrolu olunduğunda özlük hakları da iyileşiyor. Kadroya geçtiğinde lisans diploması dikkate alınıyor ve kademe ilerlemesinden dolayı maaşı da etkileniyor. Burada çakılı kadroları da unutmamak lazım. Tayin hakkı bulunmayan bazı belediye ve üniversitelerde kamu kurumlarında tayin almak neredeyse imkansız derecesinde. Bu sebeple eğitim sürecinde tercih yapılırken seçimlerin bu ayrıntıların dikkate alınarak yapılması gerekiyor. Öyle ki mevsimlik işçi ve daimi işçi gibi alımların daha çok gündemde olduğu bir süreçte bu detayda dikkate değer görülüyor.
6 ay ya da 9 ay gibi bir süre devam eden mevsimlik işçi için süreçte maaş her ne kadar doyurucu olmasa da sürekli işçi statüsünde bazı işçiler memurdan daha çok maaş alabiliyor. Bunlar genellikle 4D'li statüsünde oluyor. 3 ayda bir tediye ikramiyesi alıyor. Memurdan fazla maaş alan statüsünde bulunan işçiler neredeyse hemen hemen kadrolu tüm işçilerin yaşadığı bir durum ancak her kurumda aynı olmuyor. Hak sahiplerinin şunu da göz ardı etmemesi gerekiyor.
KPSS puanı herhangi bir kuruma başvurup kazanıldıktan sonra aynı şekilde farklı bir kurumda kullanılabiliyor. Aynı unvan olmadığı müddetçe başvuru yapılabiliyor. Sözleşmeli memurluk yapanlar ilk yılında eş durum tayini hakkını kullanamıyor. Fakat asker ve polisler bu süreçte istisna dışında tutuluyor. Konuya resmiyet olarak yaklaştığımızda tüm 4D’lilerin en düşük memur maaşından daha fazla aldığını söylemek yanlış olmaz. 6 ayda bir artı olarak tam maaş alınıyor. 3 ayda bir yarım maaş alınıyor.